Dil ve Konuşma Terapisti Arş. Gör. Göksu Yılmaz, ses sağlığına dikkat çekerek, sesi doğru kullanmanın hem bireysel sağlık hem de mesleki performans açısından büyük önem taşıdığını belirtti. 16 Nisan Dünya Ses Günü kapsamında değerlendirmelerde bulunan Yılmaz, yanlış ses kullanımının ciddi ses bozukluklarına yol açabileceğini söyledi.
Yarım saatte bir su içmek şart
Yılmaz, ses kıvrımlarının sağlığını korumak için düzenli sıvı tüketiminin kritik olduğunu vurgulayarak şu öneride bulundu:
“Ses kıvrımlarının sistemik hidrasyonunu sağlamak için yeterli sıvı alımı şart. Bunun için her 30 dakikada bir su içilmeli ya da yudumlanmalı. Günlük 8-10 bardak su tüketimi ses sağlığını korumada etkilidir.”
Ayrıca ses tellerini tahriş edebilecek sigara dumanı, hava kirliliği ve temizlik ürünleri gibi maddelerden uzak durulması gerektiğini de vurguladı.
Sesimizin çıkması çok önemli bir süreçtir
Sesin; solunum, fonasyon ve rezonans gibi üç temel sürecin birleşimiyle üretildiğini belirten Yılmaz, “Sesin sağlıklı çıkabilmesi için bu mekanizmaların her biri sağlıklı olmalıdır. Ses üretimi, akciğerlerden gelen hava akımının gırtlakta bulunan ses kıvrımlarını titreştirmesiyle başlar. Bu ham ses, boğaz, burun ve ağız boşluklarında şekillenerek duyduğumuz hale gelir.” dedi.
Ses sanatçıları dikkat
Yılmaz, özellikle şarkıcılar, öğretmenler, tiyatrocular ve çağrı merkezi çalışanları gibi sesini yoğun biçimde kullanan kişilerin ses sağlıklarına özel önem vermeleri gerektiğini belirterek, ‘Vokal performanstaki bozulmalar hem iş verimini hem de yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir’ dedi.
Kadınlar seslerini daha çok kullanıyor
Yılmaz, ses kıvrımlarının bir saniyede kadınlarda 200-250, erkeklerde ise 100-150 kez birbiriyle temas ettiğini belirtti.
“Bu temas, sesin oluşum sürecinde ortaya çıkan büyük bir yük anlamına gelir. Yanlış ses kullanımı, ses kıvrımlarına zarar vererek ses bozukluklarına zemin hazırlayabilir.”
Ses sağlığı için zararlı olan durumlar
- Gürültülü ortamda yüksek sesle konuşmak
- Uzun süre kesintisiz konuşmak
- Çığlık atmak veya zorlamalı fısıltı
- Boğaz temizleme alışkanlığı
- Aşırı sıcak-soğuk veya baharatlı yiyecek tüketimi
- Yatmadan önce yemek yemek
- Yetersiz su tüketimi
- Kafeinli içecekler
- Duruş bozuklukları
Değiştirilmesi gereken alışkanlıklar
Yılmaz, sesi korumak için günlük alışkanlıkların yeniden düzenlenmesi gerektiğini ifade ederek, “Ses hijyenine özen gösterilmeli, gerektiğinde profesyonel ses terapilerinden destek alınmalıdır. Bu hem bireysel hem toplumsal sağlık için önemlidir.” dedi.
Kaynak: https://www.saglikhabergazetesi.com/yanlis-ses-kullanimi-hastaliklara-neden-oluyor/
